آشنایی با "کمخونی عفونی آزادماهیان ISA"
(بخش اول)
(بخش اول)
عامل:
ویروس کمخونی عفونی آزادماهیان دو ژنوتیپ دارد؛ ژنوتیپ بیماریزا و ژنوتیپ غیر بیماریزا. وجود ویروسISA غیربیماریزا در آزادماهیان اقیانوسی بظاهر سالم (وحشی و پرورشی) گزارش شده است، اما در ماهی مبتلا به شکل بالینی بیماری و دارای نشانه های عفونت با ویروسISA بیماریزا، وجود ویروسISA غیربیماریزا گزارش نشده است.
ویروسISA در آب دریا که از مزارع پرورشی آزادماهیان اقیانوسی آلوده نمونه برداری شده ، شناسایی گردیده است. به علت برخی عوامل، مانند وجود ذرات یا موادی که می تواند به ویروس متصل شوند یا ویروس را غیرفعال کنند، تخمین دقیق مدت عفونت زایی ویروس در محیط طبیعی دشوار است.
ویروسISA می تواند برای هفته ها در دمای پایین زنده بماند، اما عفونت زایی ویروس در طول 30 دقیقه مواجهه با دمای 56 درجه سانتی گراد از بین می رود. ویروسISA به اشعه ماوراء بنفش (UVC) و گاز اوزن حساس است.
برای هر دو ژنوتیپ بیماریزا و غیر بیماریزا راه اصلی آلودگی به احتمال زیاد از طریق آبشش است، اما عفونت از طریق روده یا پوست را نمی توان نادیده گرفت. انتشار ویروسISA از ماهی های آلوده ممکن است از طریق تراوشات/ ترشحات طبیعی انجام شود.
میزبان:
گونه های حساس به عفونت با ویروسISA عبارتند از: آزادماهیان اقیانوسی، ماهی قزل آلای قهوه ای و قزل آلای رنگین کمان. گونه هایی که شواهدی از حساسیت آنها وجود دارد عبارتند از: شاه ماهی اقیانوسی، قزل آلای آماگو و قزل آلای کوهو .
آزادماهیان اقیانوسی در تمام مراحل زندگی از "لارو واجد کیسه زرده" تا بلوغ حساس به این بیماری شناخته شده است. وقوع بیماری عمدتا در قفس های مستقر در آب دریا گزارش گردیده و فقط چند موردی از وقوع بیماری در مرحله آب شیرین گزارش شده است، از جمله یک مورد در "لارو واجد کیسه زرده".
عفونت با ویروس بیماریزا در هر دو مرحله لارو و بچه ماهی های جوان آزادماهیان اقیانوسی که در آب شیرین نگهداری می شد، بصورت تجربی ایجاد گردیده . براساس اطلاعات موجود ویروسISA بیماریزا تنها در آزادماهیان اقیانوسی (وحشی و پرورشی) ایجاد بیماری بالینی می کند.
از آنجا که به نظر می رسد سلول های سطح داخلی عروق خونی، سلول های هدف اصلی برای ویروسISA هستند، تکثیر ویروس ممکن است در هر ارگانی رخ دهد. در ماهیانی که دچار عفونت با ویروسISA بیماریزا می شوند، سلول های سطح داخلی عروق خونی در تمام اعضای بدن به این ویروس آلوده می شوند (آبشش، قلب، کبد، کلیه، طحال و سایر) به نظر می رسد ویروسISA بیماریزا عمدتا سلولهای پوششی آبشش را هدف قرار می دهند، اما در کلیه و قلب نیز شناسایی شده است.
عفونت پایدار در آزادماهیان اقیانوسی که حامل های مادام العمر ویروس هستند ثابت نشده است، اما در سطح مزرعه، عفونت ممکن است بواسطه آلودگی پیوسته افراد جدید بدون علائم بالینی بیماری، همچنان ادامه یابد. عفونت تجربی ماهی قزل آلای رنگین کمان و ماهی قزل آلا قهوه ای با ویروسISA نشان داده که عفونت های پایدار در این گونه ها می تواند امکانپذیر باشد.
الگوی بیماری:
ویروس بصورت منطقه ای، بین سایت های مجاور منتشر می شود. نزدیکی به سایت های درگیر با بیماری یک خطر با اهمیت عمده بوده و هرچه یک مزرعه حساس به یک مزرعه آلوده نزدیکتر باشد خطر ابتلا برای آن افزایش می یابد. خطر انتقال ویروس ISAبستگی به سطح اقدامات امنیت زیستی در محل دارد. مسیرهای مورد ظن برای انتقال ویروسISA از طریق آب دریا، حمل ماهی زنده، انتقال از طریق شپش های دریایی و از طریق گونه های وحشی آزادماهیان آلوده است.
گرچه ناقلین طبیعی شناسایی نشده اند، چندین گروه ناقلین متفاوت در شرایط خاص معین می توانند ناقل احتمالی باشند. آزادماهیان اقیانوسی وحشی و ماهی قزل آلای قهوه ای می توانند حامل ویروس ISA باشد. ضروریست اهمیت ماهی دریایی وحشی به عنوان حامل ویروس روشن شود.
از آنجا که عفونت با ویروس ISA از سایت های تولید اسمولت آزادماهیان اقیانوسی نیز گزارش شده است، انتقال ویروس ISA از والدین به فرزندان را نمی توان نادیده گرفت. اگرچه هیچ شواهدی از انتقال عمودی واقعی وجود ندارد، اگر اقدامات امنیت زیستی مناسب نباشد، تخم ماهی و جنین می تواند خطر انتقال ویروس را داشته باشند.
در قفس ها حاوی ماهی های بیمار، شیوع ویروسISA بیماریزا می تواند به طور گسترده ای متغیر باشد، در حالی که در قفس ها مجاور که فاقد ماهی های بیمار هستند، ممکن است حتی با حساسیت ترین روش ها ویروس ISA به سختی ردیابی شوند. شيوع واریانت ويروسISA غیربیماریزا غیرپاتوژن ممکن است در مناطق توليد آزادماهیان اقیانوسی بالا باشد، که به نظر مي رسد فصلي و گذرا است. ويروسISA غیربیماریزا در آزادماهیان یده وحشی نیز شناسایی شده است.
عفونت ویروس ISA در آزادماهیان اقیانوسی ، ابتدا در نروژ گزارش شده و پس از آن در انگلستان، جزایر فارو، ایالات متحده آمریکا و در شیلی گزارش گردید. حضور واریانت ويروس ISA غیربیماریزا در همه کشورهائی که عفونت ویروسISA بیماریزا رخ داده است، به استثنای ایسلند گزارش شده است.
در طی وقوع عفونت با ویروسISA بیماریزا ، میزان ابتلاء و تلفات ممکن است تاحد زیادی در داخل و بین قفس های موجود در یک مزرعه ماهی آب دریا، متغیر باشد. ممکن است میزان ابتلاء و تلفات در داخل یک قفس در سطوح بسیار پایین شروع شود. به طور معمول، مرگ و میر روزانه از 0.5٪ تا 1٪ در قفس های مبتلا متغیر است. بدون مداخله، مرگ و میر افزایش می یابد و اغلب در اوایل تابستان و زمستان به حداکثر می رسد.
محدوده تغییرات مرگ و میر تجمعی (cumulative mortality) طی یک وقوع از مقدار ناچیز تا متوسط است، اما در موارد شدید ممکن است در طی چند ماه، مرگ و میر تجمعی بیش از 90٪ ثبت شود. در ابتدا ممکن است یک مورد وقوع بیماری بالینی ، محدود به یک یا دو قفس درطی یک دوره زمانی طولانی شود. در چنین مواردی، اگر قفس های درگیر بیماری بالینی بلافاصله برداشت شوند، ممکن است از پیشرفت بیشتر عفونت بالینی با ویروسISA بیماریزا در سایت جلوگیری شود. در مواردی که اسمولت ها حین حمل و نقل در قایق های مخزن دار آلوده شده اند، واگیریهای همزمان می تواند رخ دهد. ويروس ISA غیربیماریزا با بیماری بالینی در آزادماهیان اقیانوسی ارتباط ندارد.
به طور کلی، وقوع عفونت با ویروسISA بیماریزا گرایش به فصلی شدن دارد، با بیشترین موارد وقوع در اواخر بهار و اواخر پاییز؛ هرچند موارد وقوع می تواند در هر زمانی از سال رخ دهد. دستکاری ماهی (مانند درجه بندی یا اقدامات درمانی، تقسیم یا جابه جایی قفس ها) ممکن است وقوع بیماری در مزارع آلوده را آغاز نماید، به ویژه اگر پیشاپیش مشکلات تشخیص داده نشده درازمدت تجربه شده باشد.
ویروس کمخونی عفونی آزادماهیان دو ژنوتیپ دارد؛ ژنوتیپ بیماریزا و ژنوتیپ غیر بیماریزا. وجود ویروسISA غیربیماریزا در آزادماهیان اقیانوسی بظاهر سالم (وحشی و پرورشی) گزارش شده است، اما در ماهی مبتلا به شکل بالینی بیماری و دارای نشانه های عفونت با ویروسISA بیماریزا، وجود ویروسISA غیربیماریزا گزارش نشده است.
ویروسISA در آب دریا که از مزارع پرورشی آزادماهیان اقیانوسی آلوده نمونه برداری شده ، شناسایی گردیده است. به علت برخی عوامل، مانند وجود ذرات یا موادی که می تواند به ویروس متصل شوند یا ویروس را غیرفعال کنند، تخمین دقیق مدت عفونت زایی ویروس در محیط طبیعی دشوار است.
ویروسISA می تواند برای هفته ها در دمای پایین زنده بماند، اما عفونت زایی ویروس در طول 30 دقیقه مواجهه با دمای 56 درجه سانتی گراد از بین می رود. ویروسISA به اشعه ماوراء بنفش (UVC) و گاز اوزن حساس است.
برای هر دو ژنوتیپ بیماریزا و غیر بیماریزا راه اصلی آلودگی به احتمال زیاد از طریق آبشش است، اما عفونت از طریق روده یا پوست را نمی توان نادیده گرفت. انتشار ویروسISA از ماهی های آلوده ممکن است از طریق تراوشات/ ترشحات طبیعی انجام شود.
میزبان:
گونه های حساس به عفونت با ویروسISA عبارتند از: آزادماهیان اقیانوسی، ماهی قزل آلای قهوه ای و قزل آلای رنگین کمان. گونه هایی که شواهدی از حساسیت آنها وجود دارد عبارتند از: شاه ماهی اقیانوسی، قزل آلای آماگو و قزل آلای کوهو .
آزادماهیان اقیانوسی در تمام مراحل زندگی از "لارو واجد کیسه زرده" تا بلوغ حساس به این بیماری شناخته شده است. وقوع بیماری عمدتا در قفس های مستقر در آب دریا گزارش گردیده و فقط چند موردی از وقوع بیماری در مرحله آب شیرین گزارش شده است، از جمله یک مورد در "لارو واجد کیسه زرده".
عفونت با ویروس بیماریزا در هر دو مرحله لارو و بچه ماهی های جوان آزادماهیان اقیانوسی که در آب شیرین نگهداری می شد، بصورت تجربی ایجاد گردیده . براساس اطلاعات موجود ویروسISA بیماریزا تنها در آزادماهیان اقیانوسی (وحشی و پرورشی) ایجاد بیماری بالینی می کند.
از آنجا که به نظر می رسد سلول های سطح داخلی عروق خونی، سلول های هدف اصلی برای ویروسISA هستند، تکثیر ویروس ممکن است در هر ارگانی رخ دهد. در ماهیانی که دچار عفونت با ویروسISA بیماریزا می شوند، سلول های سطح داخلی عروق خونی در تمام اعضای بدن به این ویروس آلوده می شوند (آبشش، قلب، کبد، کلیه، طحال و سایر) به نظر می رسد ویروسISA بیماریزا عمدتا سلولهای پوششی آبشش را هدف قرار می دهند، اما در کلیه و قلب نیز شناسایی شده است.
عفونت پایدار در آزادماهیان اقیانوسی که حامل های مادام العمر ویروس هستند ثابت نشده است، اما در سطح مزرعه، عفونت ممکن است بواسطه آلودگی پیوسته افراد جدید بدون علائم بالینی بیماری، همچنان ادامه یابد. عفونت تجربی ماهی قزل آلای رنگین کمان و ماهی قزل آلا قهوه ای با ویروسISA نشان داده که عفونت های پایدار در این گونه ها می تواند امکانپذیر باشد.
الگوی بیماری:
ویروس بصورت منطقه ای، بین سایت های مجاور منتشر می شود. نزدیکی به سایت های درگیر با بیماری یک خطر با اهمیت عمده بوده و هرچه یک مزرعه حساس به یک مزرعه آلوده نزدیکتر باشد خطر ابتلا برای آن افزایش می یابد. خطر انتقال ویروس ISAبستگی به سطح اقدامات امنیت زیستی در محل دارد. مسیرهای مورد ظن برای انتقال ویروسISA از طریق آب دریا، حمل ماهی زنده، انتقال از طریق شپش های دریایی و از طریق گونه های وحشی آزادماهیان آلوده است.
گرچه ناقلین طبیعی شناسایی نشده اند، چندین گروه ناقلین متفاوت در شرایط خاص معین می توانند ناقل احتمالی باشند. آزادماهیان اقیانوسی وحشی و ماهی قزل آلای قهوه ای می توانند حامل ویروس ISA باشد. ضروریست اهمیت ماهی دریایی وحشی به عنوان حامل ویروس روشن شود.
از آنجا که عفونت با ویروس ISA از سایت های تولید اسمولت آزادماهیان اقیانوسی نیز گزارش شده است، انتقال ویروس ISA از والدین به فرزندان را نمی توان نادیده گرفت. اگرچه هیچ شواهدی از انتقال عمودی واقعی وجود ندارد، اگر اقدامات امنیت زیستی مناسب نباشد، تخم ماهی و جنین می تواند خطر انتقال ویروس را داشته باشند.
در قفس ها حاوی ماهی های بیمار، شیوع ویروسISA بیماریزا می تواند به طور گسترده ای متغیر باشد، در حالی که در قفس ها مجاور که فاقد ماهی های بیمار هستند، ممکن است حتی با حساسیت ترین روش ها ویروس ISA به سختی ردیابی شوند. شيوع واریانت ويروسISA غیربیماریزا غیرپاتوژن ممکن است در مناطق توليد آزادماهیان اقیانوسی بالا باشد، که به نظر مي رسد فصلي و گذرا است. ويروسISA غیربیماریزا در آزادماهیان یده وحشی نیز شناسایی شده است.
عفونت ویروس ISA در آزادماهیان اقیانوسی ، ابتدا در نروژ گزارش شده و پس از آن در انگلستان، جزایر فارو، ایالات متحده آمریکا و در شیلی گزارش گردید. حضور واریانت ويروس ISA غیربیماریزا در همه کشورهائی که عفونت ویروسISA بیماریزا رخ داده است، به استثنای ایسلند گزارش شده است.
در طی وقوع عفونت با ویروسISA بیماریزا ، میزان ابتلاء و تلفات ممکن است تاحد زیادی در داخل و بین قفس های موجود در یک مزرعه ماهی آب دریا، متغیر باشد. ممکن است میزان ابتلاء و تلفات در داخل یک قفس در سطوح بسیار پایین شروع شود. به طور معمول، مرگ و میر روزانه از 0.5٪ تا 1٪ در قفس های مبتلا متغیر است. بدون مداخله، مرگ و میر افزایش می یابد و اغلب در اوایل تابستان و زمستان به حداکثر می رسد.
محدوده تغییرات مرگ و میر تجمعی (cumulative mortality) طی یک وقوع از مقدار ناچیز تا متوسط است، اما در موارد شدید ممکن است در طی چند ماه، مرگ و میر تجمعی بیش از 90٪ ثبت شود. در ابتدا ممکن است یک مورد وقوع بیماری بالینی ، محدود به یک یا دو قفس درطی یک دوره زمانی طولانی شود. در چنین مواردی، اگر قفس های درگیر بیماری بالینی بلافاصله برداشت شوند، ممکن است از پیشرفت بیشتر عفونت بالینی با ویروسISA بیماریزا در سایت جلوگیری شود. در مواردی که اسمولت ها حین حمل و نقل در قایق های مخزن دار آلوده شده اند، واگیریهای همزمان می تواند رخ دهد. ويروس ISA غیربیماریزا با بیماری بالینی در آزادماهیان اقیانوسی ارتباط ندارد.
به طور کلی، وقوع عفونت با ویروسISA بیماریزا گرایش به فصلی شدن دارد، با بیشترین موارد وقوع در اواخر بهار و اواخر پاییز؛ هرچند موارد وقوع می تواند در هر زمانی از سال رخ دهد. دستکاری ماهی (مانند درجه بندی یا اقدامات درمانی، تقسیم یا جابه جایی قفس ها) ممکن است وقوع بیماری در مزارع آلوده را آغاز نماید، به ویژه اگر پیشاپیش مشکلات تشخیص داده نشده درازمدت تجربه شده باشد.
