نیاز غذایی ماهی قزل‌آلا به پروتئین
پروتئین‌های یکی از شش گروه اصلی اجزا تشکیل‌دهنده غذای ماهی است و به‌عنوان مواد ساختمانی به کار می­روند.پروتئین‌ها از واحد ساختمانی بنام  اسیدهای آمینه تشکیل‌شده‌اند. به دنبال هضم غذا، آمینواسیدهای آزاد حاصل از تجزیه پروتئین‌ها از جداره روده جذب و از طریق دستگاه گردش خون در اختیار بافت‌ها قرار می­گیرند. اسیدهای آمینه در این حالت ممکن است دو مسیر مختلف را طی کنند در درجه اول ممکن است به پروتئین‌های موردنیاز برای رشد بدن تبدیل شوند(مسیر آنابولیسم) و یا در صورت کافی نبودن انرژی جیره غذایی برای فعالیت‌های حیاتی ماهی به‌عنوان منبع تولید انرژی به کار روند(مسیر کاتابولیسم ). انواع پروتئین‌ها از حدود 20 نوع اسیدآمینه تشکیل‌شده‌اند از این 20 نوع اسیدآمینه 10 نوع آن برای ماهی ضروری است یعنی بدن قادر به سنتز و تأمین آن‌ها نیست و باید منبع پروتئین مورداستفاده در غذای ماهی این اسیدهای آمینه  را تأمین کند. اسیدهای آمینه  غیرضروری آن‌هایی هستند که بدن قادر به سنتز و تأمین آن‌ها می­باشد. ارزش ماده پروتئینی  به‌کاررفته در جیره غذایی نیز به میزان تأمین اسیدهای آمینه ضروری آن بستگی دارد.
                                                                    
 انواع دسته‌های اسیدهای آمینه
به‌طورکلی تقسیم‌بندی اسیدهای آمینه ازنظر ضروری بودن آن برای آبزیان بدین شرح است.
-اسیدهای آمینه ضروری شامل: آرژانین، هیستیدین، لوسین، ایزولوسین، والین، لیزین، متیونین، ترئونین، تریپتوفان و فنل آلانین.
-اسیدهای آمینه غیرضروری شامل: آلانین، اسید آسپارتیک، آسپارژین، اسید گلوتامیک، هیدروکسی پرولین، گلیسین، سرین و پرولین.
-اسیدهای آمینه نیمه ضروری شامل: تیروزین، سیستئین و هیدروکسی لیزین.تیروزین از فنل آلانین، سسستئین از متیونین و هیدروکسی لیزین از لیزین ، به همین دلیل به آنها اسیدهای آمینه نیمه ضروری اطلاق می­شود.
قزل‌آلا و میزان نیاز پروتئینی
نیازهای اسیدهای آمینه ضروری در گونه‌های مختلف متفاوت است. این نیازها از طریق انجام آزمایشات و تحقیقات تغذیه‌ای با جیره‌های تعریف‌شده در مورد گونه‌های مختلف مشخص‌شده است ماهی قزل‌آلا ازجمله ماهیان گوشت‌خوار است که نیاز پروتئینی بالایی دارد. ماهیان گوشت‌خوار در جیره غذایی خود نیاز به50 -40% پروتئین بر اساس وزن خشک جیره دارند.
                                                                    
پروتئین‌ها ازجمله مواد مغذی هستند که در ساختن بافت‌ها مشارکت دارند، بنابراین نیاز پروتئینی ماهیان قزل آالا کوچک‌تر و جوان‌تر که در مرحله رشد سریع قرار دارند بیشتر از نیاز پروتئینی ماهیان بزرگ‌تر و پرواری می­باشد. نیاز پروتئینی ماهیان جوان 10-5% بیشتر از نیاز پروتئین ماهیان پرواری است.
به‌طورکلی جیره غذایی آزادماهیان دارای مقدار قابل‌توجهی پروتئین است. مقدار پروتئین جیره غذایی ماهی قزل‌آلا را می‌توان از طریق اقداماتی نظیر تنظیم دقیق اسیدهای آمینه جیره غذایی و همچنین در نظر گرفتن منبع انرژی مناسب کاهش داد بدون اینکه عملکرد رشد تحت تأثیر قرار گیرد. جیره قزل‌آلا پروتئین باکیفیت بالا و مقدار کافی اسیدآمینه ضروری باشد،30% پروتئین برای رشد مطلوب این ماهی کافی است و مقدار بیشتر پروتئین تأثیری در بهبود عملکرد رشد ندارد. گروهی معتقدند که اگر اسیدهای آمینه غیرضروری به‌عنوان یک منبع انرژی مورداستفاده قرار گیرد بیش از 25% پروتئین در جیره غذایی جهت ساخت پروتئین در بدن قزل‌آلا موردنیاز نیست. نیاز پروتئینی در قزل‌آلا می­تواند به‌عنوان مقدار پروتئین مورداستفاده جهت:1-حداکثر رشد. 2-حداکثر سود اقتصادی. 3- حداکثر جذب یا ذخیره پروتئین تعریف شود بعلاوه نیاز پروتئینی با توجه به شرایط آزمایش نظیر مقدار اسیدهای آمینه، قابلیت جذب پروتئین ، نسبت پروتئین به انرژی، کیفیت آب، دمای آب، شوری آب، اندازه ماهی، سن و گونه ماهی تغییر خواهد کرد.
 گرد آورنده: سکینه ابراهیمی، کارشناس ارشد شیلات